Düzce Demir ve Madeni Sanatkarlar Esnaf Odası Başkanı ve Gerçek Otomotiv Sahibi Murat Geçici’ye Öncü Haber olarak, ‘İkinci El Piyasası’nı sorduk. Geçici, Ticaret Bakanlığı’nın 6 Temmuz’da gerçekleştirdiği yönetmelik değişikliğiyle 15 Temmuz’dan itibaren ikinci el araçların sıfırın üzerine çıkamamasını, ikinci el piyasasını, araç satış durumunun nasıl olduğunu, ikinci el araç alırken nelere dikkat edilmesi gerekli olduğunu Öncü Haber mikrofonuna anlattı.
“Çıkan yasayı uygun buluyoruz”
İkinci el araba fiyatlarının sıfır araba fiyatlarının üzerine çıkmasını engelleyen kanunun istedikleri ancak geç kalınmış olduğunu ifade eden Geçici şunları söyledi:
“Bizim istediğimiz bir yasa ama bu geç kalınmış, normalinde bayiler küçük ölçekli esnafları ezdi, yaklaşık pandemi döneminden itibaren ‘Araç yok.’ kısveti altında farklı bedeller alarak bayiler aksesuar ismi altında 100- 150 bin TL normal değerlerinin üzerinde vatandaşımızdan para alarak haksız bir kazanç yaptı. Çıkan yasayı uygun buluyoruz, bunun böyle 2- 3 sene önce olması gerekliydi. Çok geç kalınmış değil. İkinci elin sıfırdan pahalı olmaması gerektiğini kabul ediyoruz ama herkes bunu galerici sektöründeki meslektaşlarımıza sonuçlandırıyor ama tamamen bayilerin piyasada ‘Sıfır araba yok’ demesiyle ilgili. Samimi olanlar nasıl yapıyorlar bilmiyorum. 100- 150 bin TL fark verdiğinizde araç ortaya çıkıyordu. Ticaret Bakanlığı, ticaret il müdürlüklerimizin devreye girmesi gerekiyordu. Burada mağdur olan esnaf galericilerdir. Yaptığımız iş çok ince bir rölans taşıyor. İnsanlar 10- 20 sene çalışıp ikramiyesiyle araba alıyor yani bu parayı size veriyor. Vatandaşımız zarar etmemeli, güzel araba almalı, imkanları dahilinde, çünkü bizler de tabandan gelen insanlarız.”
“Bu ülkede dönen para orta ölçekli esnafın parasıdır”
Geçici, ikinci el piyasasının kötü zamanlardan geçmesine kampanyalar yapan bayilerin sebep olduğunu ifade ederek şöyle konuştu:
“İkinci el piyasası son senelerin en kötü çağını yaşıyor. Bunun sebebi, sıfır araba satan bayilerin yapmış olduğu kampanyalar. Kampanyadan rahatsız değiliz. Ama 2- 3 senedir sakladığınız arabaları, 12. ayın 30’una kadar bitirmeye çalışıyorsunuz, eskiden araba bayinin elinde kaldığında sene geçtiğinde o senenin modeliyle satılırdı. Artık satılmıyor. Yani 1 yaşında oluyor sıfır araba. Şu an ellerinde o piyasanın nabzını sıkıştırdıkları arabalar piyasaya sürülüyor. İkinci etkeni, Allah yaşatmasın ülkemizde herhangi bir sorun yaşamıyoruz Türkiye Cumhuriyeti’nin her yanında kan var Müslümanlar ölüyor, ama bizim genel anlamdaki işimize baktığınızda bankaların şu anki faiz oranları, kredi çekme olanakları çok kısıtlandı. Bu olaya bazı arkadaşlarımız, ‘Parası olan bu işin yapsın.’ diyebilir ama bu ülkede dönen para orta ölçekli esnafın parasıdır. Belirli bir limiti vardır, bu limitle bina alsa parası biter, lüks yatırım yapsa parası biter, devamlı sirkülasyon yapıp çocuğunu üniversitede okutacaktır, ailesini geçindirecektir, bununla alakalı Ticaret Bakanlığı’nın bir çalışma yapması gerekli. Kar marjı kullanımları kapatıldı, faizler yükseltildi.”
“500- 600 bin TL civarındaki arabalar talep görüyor”
Araç satış durumunu değerlendiren Geçiçi, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Bugünlerde kredi olanakları az olduğu için sıfır araba satışları yavaş. İkinci el piyasada da çok lüks araçlar değil ama insanlarımızın alabileceği, 500- 600 bin TL civarındaki arabalar talep görüyor. Tabii bu arabalar da model itibarıyla kilometreleri olan araçlar, fiyatı da ona göre olduğundan dolayı rağbet gören küçük ölçekli arabalar.”
İkinci el araba alırken nelere dikkat edilmeli?
Vatandaşların araç alırken dikkat etmeleri gerekenleri söyleyen Geçici şöyle konuştu:
“Bu çok önemli bir konu, EDS’ye takılan araç değil aslında problem, bunun önceleri var. Emniyet kayıtlarına baktığınızda sahte plaka, çift ruhsat, sahte vekalet biz bunlarla her dakika riskli bir ticaret yapıyoruz. Biz de alırken ne yapıyoruz? Vatandaş da alırken bunu yapmalı, aracın belirli bakılacak yerleri var, şase numarası, motor numarası, ekspertizler var, çok iyi bir ekspertize götürüp aracın bütün parçalarının kendisine ait olduğunu, şase numarasının, motor numarasının veya özgeçmişi kimlerden çıktığının, özgeçmişinde herhangi bir kaza var mı, herhangi bir durum yaşamış mı bu araba? Bu konularda çok hassas bir şekilde araçlarını göstermeleri gerekli. Bunu emniyete de sordurtabilirler, noterlere de sordurtabilirler, ekspertize de sordurtabilirler, sanayi çarşılarımızda çok güzel ustalarımız var oraya gidip kendileri anlamıyorsa onlardan da yardım isteyebilirler.”
“Herkes işini yapsın”
İşi dışında ek gelir olması için araba satışı yapanların galericileri olumsuz etkilediğini ifade eden Geçici şunları dile getirdi:
“Ticaret Bakanlığı’mızın 2019 senesinde galerici camiasındaki arkadaşlarımız yani bizler için seviye 4, seviye 5 satış elemanlığı haricinde yetki belgesi, noterlerin bu yetki belgesi dışında satış yapmayacağıyla ilgili Sayın Cumhurbaşkanı’mızın da açıklamaları da var bu konuyla ilgili, biz 2019 senesinde Türkiye’deki tüm galericiler bu evraklarını aldı. Biz bu evraklarımızı aldığımızda, 2020’de artık ayak üstü dediğimiz vergi levhası olmayanların araç satmasından galericiler mağdur. Herkes işini yapsın. Bu işi yapan galericilerin birçoğuna baktığınızda tabanlarında sanayi gelir. Yani arabadan anlarlar. Ama bunu ek gelir olarak ‘Ben bir kazanç sağlayayım, yasa bana bir hak tanımış 3 araba satıyorum vekaletle de ben bunu senede 15 araba ancak satarım.’ gibi düşünüp yani vurkaç taktiği yaptığında yaşanan olumsuzluklarda da galerici etkileniyor.
Ben bazen ilanlara bakıyorum, vatandaşı arıyorum bu ay 1 araba koymuş, ikinci ay 1 araba koymuş, üçüncü ay arıyorum, ‘Siz galerici misiniz?’ diyorum bana başka bir iş söylüyor. Ticaret Bakanlığı’mızın hassasiyetle bir çalışma yapıp, Cumhurbaşkanı’mızın da bir sözü var, ‘İşi bilen yapsın.’ Bizim bunu ülke genelinde düzeltmemiz gerekli.”
